Lịch sử Ân Phú

Ân Phú, theo nghĩa chữ Hán 殷富 là giàu có thịnh vượng. Người xưa luận theo Tam quốc chí từ câu: dân ân quốc phú 民殷國富 của Gia Cát Lượng truyện, có nghĩa là dân giàu nước mạnh để đặt tên. Núi Mồng Ga, sông Ngàn Sâu có tên chữ là Kê Quan 雞冠, Thâm Giang 深江 đã gắn với lịch sử lâu đời cho đến nay ít nhất đã 600 năm, kể từ khi Trạng Sử, Trạng Trần về đây khai dân lập ấp, khoảng năm 1400 đến 1410.

Ân Phú có tên đầu tiên là Kẻ Boòng rồi thôn Trại Đầu.

Thời nhà Lê có tên là xã Trại Đầu, huyện Hương Sơn.

Đến thời nhà Nguyễn đổi tên là xã Ân Phú.

Trải qua các thời kỳ thuộc huyện Hương Sơn, huyện Đức Thọ và năm 2000 thuộc huyện Vũ Quang.

Tên Ân Phú có chính thức từ đầu đời Tự Đức (1847).

Năm 1945, là khu 7 - một thôn thuộc xã Đồng Công sau đó thành lập xã Đức Ân.

Từ năm 1972, được trả lại tên Ân Phú.

Trước đây, Ân Phú là có 5 làng: làng Trại Đầu, làng Boòng, làng Đông, làng Đoài, làng Bổn. Làng Đông và làng Bổn bị mất tích. Sau nhiều lần chia tách, sáp nhập đến thập kỷ 60 của thế kỷ trước các làng có tên: Thượng Đình, Trung Đình, Hạ Đình, Tân Boòng, Tân Miệu và chia thành các đội sản xuất.

Ngày nay gọi các thôn 1, thôn 2, thôn 3, thôn 4, thôn 5 nhưng vẫn gọi theo xóm như xóm Trại, xóm Dưa, xóm Trung, xóm Bún, xóm Boòng, xóm Miệu, xóm Dênh, xóm Vại,… Làng Trại Đầu nay thuộc xã Sơn Long, một phần đất làng Bổn thuộc xã Đức Giang. Nhân dân Ân Phú thường thờ thần núi, thần sông và người có công. Trước đây có các nơi thờ thần là: Đền Nhà Bà, Đền Bại Giang, Đền Bản Thổ, Đền Tư Văn, Đền Xóm Bún, Đền Bản Giác, Đền Rú Nét, Đền Miệu, Đền Quan Trạng, Điện Cơn Dênh, Yên Bãi Trung, Yên Bãi Bòng, Đình Làng Đoài, Đình Làng Boòng.